İki polinomun oranı şeklinde yazılabilen fonksiyonlara rasyonel fonksiyon denir.
\( P(x), Q(x) \) birer polinom ve \( Q(x) \ne 0 \) olmak üzere,
\( f: A \to B \)
\( f(x) = \dfrac{P(x)}{Q(x)} \)
\( f(x) = \dfrac{1}{x} \)
\( g(x) = \dfrac{x + 3}{x^2 - 4} \)
\( h(x) = \dfrac{x^3 - 2x^2 - 6}{x + 1} \)
Rasyonel fonksiyonlar çok farklı grafiklere sahip olabilseler de, örnek olarak \( f(x) = \frac{1}{x} \) fonksiyonunun bazı değerleri için değer tablosu aşağıdaki gibidir:
\( x \) | \( f(x) = \dfrac{1}{x} \) |
---|---|
\( -2 \) | \( f(-2) = -\dfrac{1}{2} \) |
\( -1 \) | \( f(-1) = -\dfrac{1}{1} = -1\) |
\( -\dfrac{1}{2} \) | \( f(-\dfrac{1}{2}) = \dfrac{1}{-\dfrac{1}{2}} = -2 \) |
\( 0 \) | \( f(0) = \dfrac{1}{0} \Longrightarrow \) Tanımsız |
\( \dfrac{1}{2} \) | \( f(\dfrac{1}{2}) = \dfrac{1}{\dfrac{1}{2}} = 2 \) |
\( 1 \) | \( f(1) = \dfrac{1}{1} = 1 \) |
\( 2 \) | \( f(2) = \dfrac{1}{2} \) |
Bulunan bu noktalar analitik düzlemde işaretlendiğinde aşağıdaki grafik elde edilir.
Fonksiyonların dönüşümü konusunda gördüğümüz tüm dönüşümler rasyonel fonksiyonlara uygulanarak fonksiyonun denkleminde, grafiğinin konumunda ve şeklinde değişiklikler meydana getirilebilir.