Mutlak değer içindeki bir fonksiyonun grafiği biliniyorsa grafik önce mutlak değer yokmuş gibi çizilir. Daha sonra ekseninin altında kalan kısımların eksenine göre yansıması alınır. Fonksiyonun sıfır ya da pozitif olduğu noktalarda bir değişiklik olmaz.
Eğer fonksiyonun grafiği bilinmiyorsa fonksiyon önceki bölümde gördüğümüz şekilde bir parçalı fonksiyona dönüştürülür ve parçalı fonksiyonun her tanımının grafiği tanımlı olduğu aralıkta ayrı ayrı çizilir.
Aşağıdaki ve grafiklerinde görülebileceği gibi, fonksiyonunun negatif değerlerinde mutlak değer grafiği 'in eksenine göre yansımasıdır, diğer noktalarda ise iki fonksiyonun grafikleri aynıdır.
Mutlak değer fonksiyon grafiği
fonksiyonunun grafiğinin mutlak değerin parçalı fonksiyon yazılışı ile uyumlu olduğu görülebilir. Buna göre mutlak değer grafiği 'in sıfır ve pozitif değerlerinde 1. açıortay doğrusu, negatif değerlerinde de 2. açıortay doğrusudur.
fonksiyonunun grafiğinin mutlak değerin uzaklık tanımı ile de uyumlu olduğu görülebilir. Buna göre fonksiyonun ve noktalarındaki değeri, bu iki noktanın sayı doğrusu üzerinde orijine uzaklığı olan 2'dir.
Aşağıdaki parabol fonksiyonunun mutlak değer grafiğinde de benzer şekilde parabolün fonksiyon değeri negatif olan noktalarının eksenine göre yansıması oluşmaktadır.
Parabolün mutlak değeri
Mutlak Değer Fonksiyonlarının Dönüşümleri
Fonksiyonlar konusunda gördüğümüz dönüşümler mutlak değer fonksiyonlarına uygulanarak aşağıdaki formdaki geniş bir fonksiyon ailesinin grafikleri çizilebilir.
Bu fonksiyonun grafiğini grafiğini baz alarak ve standart fonksiyon dönüşümlerini uygulayarak çizelim.
fonksiyon grafiğini 4 adımda elde edebiliriz. Bu adımlar aşağıda grafik üzerinde de gösterilmiştir.
: Standart mutlak değer grafiği mavi sürekli çizgi ile gösterilmiştir.
: Fonksiyonun girdisini 2 ile çarparsak grafiğin tüm noktaları eksenine bu katsayı oranında yakınlaşır. Bu grafik yeşil kesikli çizgi ile gösterilmiştir.
: Fonksiyonun çıktısının negatifini alırsak grafiğin eksenine göre yansıması oluşur. Bu grafik mavi kesikli çizgi ile gösterilmiştir.
: Fonksiyonun çıktısına 4 birim eklersek grafik yukarı doğru 4 birim ötelenir. Bu grafik kırmızı sürekli çizgi ile gösterilmiştir.
Birden fazla mutlak değerli ifadenin iç içe yer aldığı fonksiyonların grafiği de aynı dönüşüm adımları uygulanarak çizilebilir.
ÖRNEK 3:
fonksiyonunun grafiğini çizelim.
Bu fonksiyonun grafiğini grafiğini baz alarak ve standart fonksiyon dönüşümlerini uygulayarak çizebiliriz.
İçteki mutlak değer ifadesini düzenleyelim.
fonksiyon grafiğini 5 adımda elde edebiliriz. Bu adımlar aşağıda grafik üzerinde de gösterilmiştir.
: Standart mutlak değer grafiği mavi sürekli çizgi ile gösterilmiştir.
: Fonksiyonun girdisini 2 ile çarparsak grafiğin tüm noktaları eksenine bu katsayı oranında yakınlaşır. Bu grafik yeşil kesikli çizgi ile gösterilmiştir.
: Fonksiyonun girdisine 1 birim eklersek grafik sola doğru 1 birim ötelenir. Bu grafik kırmızı kesikli çizgi ile gösterilmiştir.
: Fonksiyonun çıktısından 4 birim çıkarırsak grafik aşağı doğru 4 birim ötelenir. Bu grafik mavi kesikli çizgi ile gösterilmiştir.
: Fonksiyonun mutlak değerini alırsak grafiğin negatif değerli ( ekseninin altında kalan) kısımlarının eksenine göre yansıması oluşur. Bu grafik kırmızı sürekli çizgi ile gösterilmiştir.
Elde ettiğimiz bu grafik fonksiyonunun aşağıdaki parçalı fonksiyon şeklinde yazılışının grafiği ile aynıdır.
Mutlak Değerli İfadeler Arasında İşlemler
Birden fazla mutlak değerli ifade arasında işlem içeren fonksiyonların grafiği, fonksiyonlar önce parçalı fonksiyona çevrilerek daha sonra her parçanın grafiği ilgili aralıklarda çizilerek elde edilebilir.
ÖRNEK 4:
fonksiyonunun grafiğini çizelim.
Fonksiyonun kritik noktaları mutlak değerli ifadeleri sıfır yapan ve noktalarıdır.
Mutlak değer fonksiyonunu parçalı fonksiyon şeklinde yazalım.
Bu parçalı fonksiyonunun her aralıktaki grafiğini çizdiğimizde aşağıdaki grafiği elde ederiz.
ÖRNEK 5:
fonksiyonunun grafiğini çizelim.
Fonksiyonun kritik noktaları mutlak değerli ifadeleri sıfır yapan ve noktalarıdır.
Mutlak değer fonksiyonunu parçalı fonksiyon şeklinde yazalım.
Bu parçalı fonksiyonunun her aralıktaki grafiğini çizdiğimizde aşağıdaki grafiği elde ederiz.
'nin Mutlak Değer İçinde Olduğu İfadeler
ve değişkenleri arasındaki bağıntılarda değişkeni de mutlak değer içinde yer alabilir. Bu tip bağıntıların grafikleri dikey doğru testini geçemeyeceği için (her değeri birden fazla değeri ile eşlenebileceği için) birer fonksiyon olmazlar.
ÖRNEK 6:
bağıntısının grafiğini çizelim.
değişkeni mutlak değer içinde olduğu için için kritik noktaları bulalım.
kritik noktadır.
Mutlak değer içindeki ifadede 'nin katsayısı pozitif olduğu için, ifade kritik noktanın sağında pozitif, solunda negatif değer alır, kritik noktada ise sıfır olur.
için:
için:
Buna göre bağıntının bir kritik nokta ve iki aralıktan oluşan parçalı tanımı aşağıdaki gibi olur.
Bu parçalı bağıntının her aralıktaki grafiğini çizdiğimizde aşağıdaki grafiği elde ederiz.
Aşağıdaki örnekte görülebileceği gibi, bir bağıntıda ve değişkenlerinin ikisi de mutlak değer içinde yer alabilir.
ÖRNEK 6:
bağıntısının grafiğini çizelim.
Hem hem de değişkeni mutlak değer içinde olduğu için iki değişken için kritik noktaları bulalım.
kritik noktadır.
kritik noktadır.
Mutlak değer içindeki iki ifadede de değişkenlerin katsayıları pozitif olduğu için, ifadeler kritik noktanın sağında pozitif, solunda negatif değer alır, kritik noktada ise sıfır olur.
için:
için:
için:
için:
Buna göre bağıntının iki kritik nokta ve dört aralıktan oluşan parçalı tanımı aşağıdaki gibi olur.
Bu parçalı bağıntının her aralıktaki grafiğini çizdiğimizde aşağıdaki grafiği elde ederiz.
SORU 1 :
eşitliğini sağlayan 4 farklı kök olması için 'nin alabileceği en küçük tam sayı değeri kaçtır?