Parabolün Denkleminin Bulunması

Bir parabolün denklemini yazabilmek için aşağıdakilerden biri bilinmelidir.

  • Parabolün tepe noktası ve ikinci bir nokta
  • Parabol eksenini iki noktada kesiyorsa bu iki nokta ve üçüncü bir nokta
  • Parabol eksenini tek bir noktada (teğet) kesiyorsa bu nokta ve ikinci bir nokta
  • Parabolün geçtiği herhangi farklı üç nokta

Tepe Noktası Bilinen Parabolün Denklemi

Tepe noktası + bir noktası bilinen parabol
Tepe noktası + bir noktası bilinen parabol

Tepe noktası ve ikinci bir noktası bilinen parabolün denklemi aşağıdaki formülle bulunabilir.

Bu formülde önce tepe noktasının koordinatları denklemde yerine konur. Sonra ikinci noktanın koordinatları denklemde ve yerine konarak başkatsayısı hesaplanır.

İkinci nokta parabolün eksenini kestiği nokta olmak zorunda değildir, parabol üzerindeki herhangi bir nokta olabilir.

SORU 1 :
Soru

Yukarıda grafiği verilen parabolün denklemini bulunuz.

Parabolün tepe noktası olduğundan tepe noktası bilinen parabolün denklemi formülünü kullanalım.

Parabolün tepe noktasına diyelim.

Parabolün eksenini kestiği noktasını denklemde yerine koyarak katsayısını bulalım.

Buna göre parabolün denklemi aşağıdaki gibi bulunur.

x Eksenini Kestiği İki Nokta Bilinen Parabolün Denklemi

x eksenini kestiği iki nokta + bir noktası bilinen parabol
x eksenini kestiği iki nokta + bir noktası bilinen parabol

eksenini kestiği iki nokta ve üçüncü bir noktası bilinen parabolün denklemi aşağıdaki formülle bulunabilir.

Bu formülde önce parabolün eksenini kestiği noktaların apsis değerleri denklemde yerine konur. Sonra üçüncü noktanın koordinatları denklemde ve yerine konarak başkatsayısı hesaplanır.

Üçüncü nokta parabolün eksenini kestiği nokta olmak zorunda değildir, parabol üzerindeki herhangi bir nokta olabilir.

SORU 2 :
Soru

Yukarıda grafiği verilen parabolün denklemini bulunuz.

Parabolün eksenini kestiği noktalar verildiği için eksenini kestiği iki nokta bilinen parabolün denklemi formülünü kullanalım.

Parabolün geçtiği noktasını denklemde yerine koyarak katsayısını bulalım.

Buna göre parabolün denklemi aşağıdaki gibi bulunur.

x Eksenini Teğet Kestiği Nokta Bilinen Parabolün Denklemi

x eksenini kestiği tek nokta + bir noktası bilinen parabol
x eksenini kestiği tek nokta + bir noktası bilinen parabol

eksenini teğet kestiği tek nokta ve ikinci bir noktası bilinen parabolün denklemi aşağıdaki formülle bulunabilir.

Bu formülde önce parabolün eksenini teğet kestiği noktanın apsis değeri denklemde yerine konur. Sonra ikinci noktanın koordinatları denklemde ve yerine konarak başkatsayısı hesaplanır.

İkinci nokta parabolün eksenini kestiği nokta olmak zorunda değildir, parabol üzerindeki herhangi bir nokta olabilir.

Herhangi Üç Noktası Bilinen Parabolün Denklemi

Üç noktası bilinen parabol
Üç noktası bilinen parabol

Herhangi üç noktası bilinen parabolün denklemini bulmak için; bu üç noktanın koordinatları parabol denkleminde yerlerine konur, bilinmeyenleri , ve olan üç bilinmeyenli üç lineer denklem elde edilir ve bu denklem sistemi çözülür. Daha sonra bulunan , ve katsayı değerleri denklemde yerine yazılarak parabol denklemi elde edilir.

Birinci dereceden denklem sistemlerinin çözüm yöntemleri için birinci dereceden denklem sistemleri sayfasını inceleyebilirsiniz.

SORU 3 :

parabolünün grafiğinin eksenleri kestiği bölümler aşağıda verilmiştir.

Soru

Buna göre toplamı kaçtır?

Verilen grafiklere göre parabol eksenini tek bir noktasında, eksenini de noktasında kesmektedir.

Buna göre parabolün tepe noktası eksenine teğet olduğu noktasıdır.

Tepe noktası olan parabolün denklemi formülünü kullanalım.

Parabolün eksenini kestiği noktasının koordinatlarını denklemde yerine koyalım.

Buna göre parabolün denklemi aşağıdaki gibi olur.

Parantez içindeki ifadenin açılımını yazalım.

Buna göre bulunur.


SORU 4 :

parabolünün tepe noktasının koordinatları toplamı kaçtır?

Denklemi formunda verilen bir parabolün tepe noktası olur.

Verilen parabol denklemini düzenleyelim.

Buna göre tepe noktasının koordinatları aşağıdaki gibi olur.

Tepe noktasının koordinatları toplamı olarak bulunur.


SORU 5 :
Soru

Yukarıdaki grafiği verilen parabolün alabileceği en küçük değer kaçtır?

Parabol eksenini -3 ve 1 noktalarında kestiği için denklemini aşağıdaki şekilde yazabiliriz.

Parabolün başkatsayısını bulmak için eksenini kestiği noktasının koordinatlarını denklemde yerine koyalım.

Buna göre parabolün denklemi aşağıdaki gibi olur.

Kolları yukarı yönlü olan bir parabol en küçük değerini tepe noktasında alır.

Parabolün tepe noktasına diyelim.

Parabolün tepe noktasındaki değerini bulalım.

bulunur.


SORU 6 :
Soru

Yukarıda grafiği verilen parabolün tepe noktasının ordinatı olduğuna göre, katsayılar toplamı kaçtır?

Parabolün genel denklemini yazalım.

Parabol eksenini ve noktalarında kesmektedir.

Parabolün tepe noktasına diyelim.

Tepe noktasının apsis değeri köklerin apsis değerlerinin ortalamasıdır.

Parabol orijinden geçtiği için denkleminin sabit terimi 0'dır.

Buna göre parabolün denklemi aşağıdaki gibi olur.

Tepe noktasının koordinatlarını denklemde yerine koyarak değerini bulalım.

bulunur.

Parabolün denklemi aşağıdaki gibi olur.

Denklemin katsayılar toplamını bulalım.

bulunur.


SORU 7 :

parabolü eksenini ve noktalarında kestiğine göre,

oranı kaçtır?

eksenini kestiği noktaların apsisleri ve olan parabolün denklemini yazalım.

Soruda verilen fonksiyon değerlerini bulalım.

Bulduğumuz değerleri yerine koyalım.

bulunur.


SORU 8 :

Aşağıda grafiği verilen parabolün başkatsayısı 8'dir. Orijinden geçen parabolün tepe noktası noktasıdır.

Soru

olduğuna göre, kaçtır?

Tepe noktası olan parabolün denklemi aşağıdaki gibidir.

Tepe noktasının apsisi köklerin apsis değerlerinin aritmetik ortalamasına eşittir.

Buna göre noktasının koordinatları olur.

olduğu için noktasının koordinatları olur.

Dolayısıyla tepe noktasının koordinatları olur.

Tepe noktasının koordinatlarını denklemde yerine koyalım.

noktasının koordinatlarını denklemde yerine koyarak değerini bulalım.

olduğu için olur.

Buna göre parabolün denklemi aşağıdaki gibi olur.

değerini bulmak için denklemde yazalım.

bulunur.


SORU 9 :

parabolünün simetri ekseni doğrusudur.

fonksiyonunun eksenini kestiği noktanın ordinatı ve aldığı en büyük değer 'dir.

Buna göre kaçtır?

Denklemi formunda verilen parabolün tepe noktası noktasıdır.

Parabolün simetri ekseni ise tepe noktasının apsis değeri olur.

Bir parabolün aldığı en büyük değer varsa başkatsayı negatiftir, parabolün kolları aşağı yönlüdür ve parabol en büyük değerini tepe noktasında alır.

Buna göre tepe noktasının ordinat değeri olur.

Parabolün denklemini aşağıdaki şekilde yazabiliriz.

Parabol eksenini noktasında kesiyor.

Bu noktanın koordinatlarını denklemde yerine koyarak değerini bulalım.

Buna göre parabolün denklemi aşağıdaki gibi olur.

değerini bulmak için yazalım.

bulunur.


SORU 10 :

Genişliği 60 metre olan bir yük gemisi yüksekliği 40 metre ve su yüzeyindeki genişliği 80 metre olan parabol şeklindeki bir köprünün altından zorlukla geçebiliyor. Buna göre bu yük gemisinin su yüzeyinin üstünde kalan yüksekliği kaç metredir?

Köprüyü koordinat düzleminde tepe noktası ekseni üzerinde olan bir parabol olarak düşünelim.

Buna göre parabol eksenini aşağıdaki şekildeki gibi ve noktalarında, eksenini de noktasında keser.

Soru

Köprü için eksenini kestiği noktalar bilinen parabol denklemini yazalım.

noktası parabolün üzerinde olduğu için koordinatları denklemi sağlamalıdır.

Geminin yüksekliği ve değerlerinde parabolün değerine eşit olur.

metre bulunur.


« Önceki
Parabolün Tanım ve Görüntü Kümesi
Sonraki »
Parabolün Kökleri


Faydalı buldunuz mu?   Evet   Hayır