Tepe noktası ve ikinci bir noktası bilinen parabolün denklemi aşağıdaki formülle bulunabilir.
PARABOLÜN DENKLEMİ (1):
Tepe noktası , ikinci noktanın koordinatları olmak üzere,
Bu formülde önce tepe noktasının koordinatları denklemde yerine konur. Sonra ikinci noktanın koordinatları denklemde ve yerine konarak başkatsayısı hesaplanır.
İkinci nokta parabolün eksenini kestiği nokta olmak zorunda değildir, parabol üzerindeki herhangi bir nokta olabilir.
ÖRNEK:
Tepe noktası olan ve noktasından geçen parabolün denklemi:
Tepe noktasının koordinatlarını denklemde yerine koyalım.
İkinci noktanın koordinatlarını denklemde yerine koyarak başkatsayıyı bulalım.
Parabolün denklemi aşağıdaki gibi bulunur.
SORU 1 :
Yukarıda grafiği verilen parabolün denklemini bulunuz.
x Eksenini Kestiği İki Nokta Bilinen Parabolün Denklemi
x eksenini kestiği iki nokta + bir noktası bilinen parabol
eksenini kestiği iki nokta ve üçüncü bir noktası bilinen parabolün denklemi aşağıdaki formülle bulunabilir.
PARABOLÜN DENKLEMİ (2):
eksenini kestiği noktaların apsisleri ve , üçüncü noktanın koordinatları olmak üzere,
Bu formülde önce parabolün eksenini kestiği noktaların apsis değerleri denklemde yerine konur. Sonra üçüncü noktanın koordinatları denklemde ve yerine konarak başkatsayısı hesaplanır.
Üçüncü nokta parabolün eksenini kestiği nokta olmak zorunda değildir, parabol üzerindeki herhangi bir nokta olabilir.
ÖRNEK:
eksenini ve noktalarında kesen ve noktasından geçen parabolün denklemi:
eksenini kestiği noktaların apsis değerlerini denklemde ve yerine koyalım.
Üçüncü noktanın koordinatlarını denklemde yerine koyarak başkatsayıyı bulalım.
Parabolün denklemi aşağıdaki gibi bulunur.
SORU 2 :
Yukarıda grafiği verilen parabolün denklemini bulunuz.
x Eksenini Teğet Kestiği Nokta Bilinen Parabolün Denklemi
x eksenini kestiği tek nokta + bir noktası bilinen parabol
eksenini teğet kestiği tek nokta ve ikinci bir noktası bilinen parabolün denklemi aşağıdaki formülle bulunabilir.
PARABOLÜN DENKLEMİ (3):
eksenini kestiği noktanın apsisi , ikinci noktanın koordinatları olmak üzere,
Bu formülde önce parabolün eksenini teğet kestiği noktanın apsis değeri denklemde yerine konur. Sonra ikinci noktanın koordinatları denklemde ve yerine konarak başkatsayısı hesaplanır.
İkinci nokta parabolün eksenini kestiği nokta olmak zorunda değildir, parabol üzerindeki herhangi bir nokta olabilir.
ÖRNEK:
eksenini noktasında teğet kesen ve noktasından geçen parabolün denklemi:
eksenini kestiği noktanın apsis değerini denklemde yerine koyalım.
İkinci noktanın koordinatlarını denklemde yerine koyarak başkatsayıyı bulalım.
Parabolün denklemi aşağıdaki gibi bulunur.
Herhangi Üç Noktası Bilinen Parabolün Denklemi
Üç noktası bilinen parabol
Herhangi üç noktası bilinen parabolün denklemini bulmak için; bu üç noktanın koordinatları parabol denkleminde yerlerine konur, bilinmeyenleri , ve olan üç bilinmeyenli üç lineer denklem elde edilir ve bu denklem sistemi çözülür. Daha sonra bulunan , ve katsayı değerleri denklemde yerine yazılarak parabol denklemi elde edilir.
PARABOLÜN DENKLEMİ (4):
Parabolün geçtiği noktalar , , olmak üzere,
Noktaların koordinatları denklemde yerine konduğunda elde edilen lineer denklemler:
ÖRNEK:
, ve noktalarından geçen parabolün denklemi:
Üç noktayı denklemde yerine koyarak üç bilinmeyenli üç lineer denklem elde edelim.
Denklemleri düzenleyelim.
Bu lineer denklem sistemini çözdüğümüzde , ve için aşağıdaki değerleri buluruz.
Genişliği 60 metre olan bir yük gemisi yüksekliği 40 metre ve su yüzeyindeki genişliği 80 metre olan parabol şeklindeki bir köprünün altından zorlukla geçebiliyor. Buna göre bu yük gemisinin su yüzeyinin üstünde kalan yüksekliği kaç metredir?